Projekt Kopiści ma na celu zebranie w jednym miejscu efektów wieloletnich badań nad historią tajnej pracowni kopistów z getta w Białymstoku. O istnieniu pracowni dowiedziała się Joanna Tomalska-Więcek, historyczka sztuki w 2008 roku, od jedynego ocalałego z pracowni artysty – Izaaka Celnikiera. Wraz z historyczką Jolantą Szczygieł-Rogowską przez lata zbierały skrawki opowieści, na ich podstawie powstał film. Zapraszamy do jego obejrzenia, a przede wszystkim zapoznania się z biogramami niezwykłych artystów, których los rzucił do pracowni na terenie getta.

 

 

W filmie wypowiadały się autorki projektu. Mamy świadomości jak wiele w tej historii jest ciągle do odkrycia. Dlatego zapraszamy do współtworzenia tej strony i dołączenia do listy autorek i autorów. Ważne są dla nas zarówno informacje o artystach z tajnej pracowni, jak i losy powstałych tam kopii. Prosimy o przesyłanie wiadomości na adres: kontakt@bigpicture.org.pl

Historię kopistów opowiadały:

Kolorowa fotografia. Portret kobiety w średnim wieku, w ujęciu do ramion. Kobieta ma jasne, długie włosy spięte z tyłu głowy. Ubrana jest w białą koszulę z kołnierzykiem.
Jolanta Szczygieł-Rogowska

historyczka, dyrektorka Galerii im. Sleńdzińskich. Zajmuje się badaniem i upowszechnianiem historii Białegostoku z okresu międzywojennego. Szczególną uwagę poświęca społeczności żydowskiej. Przywraca pamięć poprzez wystawy muzealne i artykuły naukowe. Wspólnie z Danielem Boćkowskim wydała jedną z pierwszych publikacji dotyczących międzywojnia w Białymstoku pt.: „Zdarzyło się dnia… Kalendarium wydarzeń polityczno-gospodarczych i kulturalnych w Białymstoku w latach 1919-1939 na podstawie lokalnej prasy”,  z profesorem Andrzejem Dobrońskim: „Białystok lata 20, lata 30”, „Białostocczanie”. Jest również współautorką dwutomowego opracowania „Białystok nie tylko kulturalny 1944 – 1949”, „Na wschód od Warszawy i Paryża był modny Białystok” i inne. Angażuje się w  przedsięwzięcia społeczne i kulturalne. Cały czas pracuje nad publikacjami dotyczącymi jej rodzinnego miasta Białegostoku.

Kolorowa fotografia. Portret kobiety w średnim wieku, w ujęciu do ramion. Kobieta ma krótkie ciemne włosy i niebieskie oczy. Wokół szyi przewiązany niebieski szal.
Joanna Tomalska-Więcek

historyczka sztuki, absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, muzealnik, wieloletni pracownik Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Jest autorką wielu wystaw (m.in. Ikony ze zbiorów Muzeum Podlaskiego, Galeria Sztuki Współczesnej, Bencjon Rabinowicz). Opublikowała wiele publikacji, w tym artykułów i książek na ten temat (m.in. Ikony, 2005). Jest też współautorką dwutomowej książki Białystok nie tylko kulturalny. Przez wiele lat współpracowała z rozgłośnią Polskiego Radia w Białymstoku, popularyzując wybitne postacie i ważne dla lokalnej kultury wydarzenia. Jej pasją są dzieje podlaskiej kultury. Z powodu wielokrotnych zniszczeń dziedzictwo kulturowe Podlasia zachowało się w szczątkowej formie, na tej bardzo skromnej podstawie nie można nawet podjąć próby odtworzenia bogactwa wielokulturowego regionu. Zniszczono wiele dworów i pałaców, zaginęło ich wyposażenie, wszelki ślad zaginał po pałacu Czapskich w Dobrzyniewie. Zaginęła pamięć o żydowskiej diasporze i wybitnych artystach pochodzenia żydowskiego. Próba rekonstrukcji historii sztuki Podlasia udowadnia, że był to naprawdę region o niepowtarzalnej mozaice kulturowej i historii niezwykłej, pełnej dramatycznych zwrotów.

Kolorowa fotografia. Portret kobiety w średnim wieku, w ujęciu do ramion. Kobieta ma kręcone blond włosy. Ubrana jest w jasno zielony sweter.
Monika Marciniak

animatorka społeczna, audiodeskryptorka, certyfikowana moderatorka Design Thinking. Od 2010 r. koordynuje autorskie projekty z zakresu edukacji kulturalnej, związane z historią lokalną. Poprzez działania animacyjne daje uczestnikom przestrzeń do twórczej aktywności i narzędzia do realizacji własnych  projektów na rzecz społeczności lokalnej. Tematem, który najczęściej przewija się w projektach jest historia społeczności żydowskiej i jej wkład w kulturę Białegostoku. W latach 2014-2016 była ambasadorką Muzeum POLIN. Dzięki współpracy z POLIN miała okazję zapoznać się z metodami edukacji o Holokauście w Berlinie. Ukończyła też szkolenie z zasad pracy z relacjami z archiwum USC Shoah Foundation. Efektem tych szkoleń jest film „Świadkowie” zrealizowany dzięki dofinansowaniu z grantu z Muzeum Historii Polski (Patriotyzm Jutra). W projekcie odpowiada za upowszechnianie zebranych materiałów i pakiet edukacyjny dla nauczycieli.

Projekt „Kopiści/The Copyists” realizuje Stowarzyszenie Big Picture. Misją Stowarzyszenia jest odkrywanie lokalnej historii i tworzenie przestrzeni do wymiany doświadczeń. Dzielimy się efektami naszej pracy. Do filmów tworzymy audiodeskrypcje i napisy dla niesłyszących. Scenariusze i materiały dostępne znajdziecie w zakładce edukacja.

Najważniejszym celem stworzenia strony była prezentacja żydowskich artystów. W trakcie planowania projektu mieliśmy informacje o 6 osobach. W dniu publikacji strony mamy już 20 biogramów. Zdobywaną wiedzę będziemy na bieżąco zamieszczać w zakładce kopiści.

Tajna pracownia działała na terenie getta. W zakładce historia znajdziecie informacje o społeczności żydowskiej, jej wpływie na kulturę i rozwój społeczno – gospodarczy Białegostoku, a także losy mieszkańców pod dwoma okupacjami.

Jesteśmy małą organizacją, wpisaną do ewidencji stowarzyszeń zwykłych. Działamy na podstawie przyjętego regulaminu i nie możemy prowadzić działalności odpłatnej. Środki na realizację naszych projektów pochodzą ze składek członkowskich oraz grantów. Projekty tworzymy często na podstawie umów partnerskich.  W zakładce relacje będziemy umieszczać informacje o naszych partnerach i wspólnych działaniach. Zapraszamy do współpracy!

Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”.